Czy w dzisiejszej rzeczywistości budowanie własnej platformy kursów online ma jeszcze sens? Przecież można zarejestrować się na gotowej platformie i od razu ruszyć ze sprzedażą kursów.
A czy budowanie własnego domu ma sens, jeśli można wynająć?
No właśnie.
Nie każdy będzie się czuł na siłach, żeby budować coś od podstaw i to jest ok. Swoją pierwszą platformę postawiłam w 2015r. na Moodle – bardziej hobbistycznie niż sprzedażowo. Kolejna już powstała rok później – z LMS LearnDash, WooCommerce i WordPress. Na takiej konfiguracji działam do dzisiaj. Od 2016r. platforma przechodziła już wiele transformacji, dzisiaj jest już praktycznie nie do poznania – zarówno od strony funkcjonalnej jak i wizualnej 🙂
Ale tutaj muszę przyznać szczerze: własna platforma kursów online nie jest dla wszystkich. I wcale nie chodzi o to, że zbudowanie platformy może być dla kogoś trudne i kosztowne. Wręcz przeciwnie: platforma na własny użytek jest stosunkowo prosta i tania do zbudowania. Bardziej chodzi o podejście strategiczne i trzymanie się planu (z tym drugim jest znacznie gorzej). No bo co jeśli już taką platformę zbudujesz? Wiadomo, że nie od razu przyciągniesz taki ruch jaki maja platformy działające od wielu lat. Niech pierwszy rzuci kamieniem ten, kto nie miał zakusów, żeby coś w swojej nowo postawionej platformie od razu coś zmienić… bo ktoś ma ciekawsze rozwiązania na swojej stronie, fajniejszy układ, ciekawszy wachlarz funkcjonalności itd.
To jest najczęstszy błąd popełniany przez świeżo upieczonych właścicieli platform kursów online, który sprawia, że zamiast ruszyć do przodu (zgodnie ze wcześniejszym obranym kierunkiem) kręci się w kółko szukając idealnego projektu i schematu działania swojej platformy.
Oczywiście budowanie własnej platformy kursów online ma swoje zalety, jak i wady – jak ze wszystkim. No więc jak ja to widzę?
Oczywiście coś, co dla mnie jest korzyścią, dla kogoś może być wadą. Dlatego poniższe stwierdzenia dotyczą wyłącznie mojej sytuacji i moich subiektywnych odczuć związanych z budowaniem własnej platformy.
Platformę buduję na własnych zasadach. Nikt mi nie narzuca co ma na niej się znajdować, jak ma wyglądać, jak ma działać. Często wchodząc na stronę twórcy kursów online od razu widzę „u kogo” mają postawione kursy, gdyż pewne elementy układu i brandingu „wynajmowanej” platformy są niezmienne. Mając własną platformę mogę budować cały układ według własnych standardów. Nawet jeśli wykorzystuję gotowe oprogramowanie mogę totalnie przerobić układ i wygląd stron kursowych, chociaż nie to akurat jest najważniejsze. Ważniejsze jest to, że mogę kontrolować każdy aspekt funkcjonalności. Wykorzystuję tylko to, co jest istotne dla mojego biznesu. Nie jestem także ograniczona przez gotowe szablony. To ja w ostateczności decyduję jak strona ma wyglądać i jak ma działać.
Własna platforma daje mi również możliwość swobodnego zarządzania kontami klientów. Nikt mi nie narzuca ile mam mieć użytkowników na platformie. Koszty nie wzrastają z tytułu posiadania większej ilości kont na swojej platformie.
Własna, dobrze zaprojektowana platforma może przyciągać klientów szukających specyficznej oferty. Taka platforma daje jasny przekaz, że Twoje kursy są unikalne i wartościowe, że nie jest to kolejna oferta dostępna na „targowisku” kursów. Unikatowe podejście przejawiające się w działaniu i wyglądzie platformy wzbudza większe zaufanie, a to może bezpośrednio przełożyć się na większą liczbę zapisów na kursy.
Tworząc własną platformę mam pełną elastyczność . Mogę projektować funkcje, które idealnie odpowiadają mojej grupie docelowej, np. unikalne systemy oceniania, dedykowane narzędzia interaktywne, indywidualne podejście do użytkowników, czy integracje z innymi (mniej popularnymi) systemami. Ponadto, mogę zastosować własne mechanizmy bezpieczeństwa, które chronią zarówno moje dane, jak i prywatność użytkowników mojej platformy.
Nie bez znaczenia jest także możliwość dostosowania wyglądu i interfejsu użytkownika. Zgodnie z zasadą – mniej, znaczy więcej. Wbrew pozorom nie wystarczy wrzucić do profilu użytkownika wszystkiego co się da. Warto przemyśleć każdy element kokpitu użytkownika i stworzyć taką przestrzeń, która dokładnie spełni oczekiwania określonej grupy docelowej.
Platforma, która nie jest naszą własnością może zmienić regulamin, podnieść opłaty, wprowadzić niekorzystne zmiany w polityce lub nawet zniknąć z rynku, pozostawiając użytkowników w sytuacji „róbta co chceta”. Dodatkowo, ograniczenia narzucone przez takie platformy mogą w pewien sposób „stopować” rozwój Twojego biznesu, gdyż nie jesteś w stanie wprowadzić takich zmian, na których Ci zależy. W większości wypadków wprowadzenie określonej zmiany jest uzależnione od tego, jak duża grupa użytkowników zgłasza zapotrzebowanie na daną funkcjonalność. Jeśli sugerowane przez Ciebie zmiany nie cieszą się popularnością, prawdopodobnie nigdy nie zostaną wprowadzone lub na ich wdrożenie będziesz musiał czekać bardzo długo.
Chociaż budowanie własnej platformy wiąże się z kosztami początkowymi, w dłuższej perspektywie może to być bardziej opłacalne. Jedne platformy mogą pobierać prowizje od każdej transakcji, inne mogą naliczać opłaty od liczby użytkowników. Na własnej platformie nie masz tych dodatkowych kosztów, co nie znaczy, że nie masz innych. W każdym momencie możesz też obciąć koszty przez usunięcie danej funkcjonalności, której już nie wykorzystujesz.
Najważniejsze jednak jest to, że możesz inwestować w funkcje, które są dla Ciebie najbardziej istotne, integracje z takimi systemami, które są dla Ciebie ważne. Możesz analizować wszystkie dane, które są zbierane na Twojej platformie, ponieważ masz do wszystkiego dostęp.
Mając swoją platformę, masz możliwość tworzenia różnorodnych modeli sprzedażowych, takich jak: subskrypcje, jednorazowe opłaty, programy partnerskie. Możesz także oferować dodatkowe usługi (konsultacje, materiały premium itp.). Możesz eksperymentować z ceną, ofertą, formą płatności oraz zarządzaniem klientami, co daje Ci pełną kontrolę nad swoim projektem. Gotowe platformy mogą ograniczać Cię w tym zakresie, narzucając z góry ustalone zasady i prowizje, co może w pewnym stopniu ograniczyć Ci pole manewru.
Własna platforma daje pełny dostęp do danych klientów, co jest kluczowe gdy zależy Ci na budowaniu relacji i optymalizowaniu marketingu. Możesz w pełni kontrolować analizę zachowań użytkowników, lepiej zrozumieć ich potrzeby i w efekcie lepiej dopasować ofertę. Ma to duże znaczenie w przypadku prowadzenia kampanii marketingowych. Możesz precyzyjnie targetować takie kampanie i dostarczać treści, które zwiększą zaangażowanie klientów. Na gotowych platformach dostęp do pełnych danych jest ograniczony, a wgląd w statystyki zwykle mniej szczegółowy. I jak już wcześniej wspominałam, gotowe platformy mogą nie oferować elastyczności niezbędnej do wprowadzania niestandardowych funkcji i integracji, których możesz potrzebować w swoim biznesie.
Posiadanie własnej platformy umożliwia budowanie społeczności na własnych zasadach. Możesz wprowadzić programy lojalnościowe, fora dyskusyjne, czy też spotkania na żywo dla swoich użytkowników. Dodatkowo, na własnej platformie jesteś w stanie lepiej odpowiadać na indywidualne potrzeby i zainteresowania swoich klientów.
Tworzenie własnej platformy wymaga więcej pracy na początku – jak ze wszystkim co nowe. Niemniej działam na własnych zasadach, co mi pasuje to zostawiam, co mi nie pasuje – ucinam.
Tyle lukru. Teraz wady. Bo tak jak wspomniałam na początku – budowanie platformy nie jest dla każdego. To, co może być zaletą, przy specyficznym projekcie może się okazać wadą.
No więc jakie są wady posiadania własnej platformy?
Stworzenie własnej platformy wymaga pewnych nakładów finansowych. W przypadku prostej platformy możesz działać samemu, ale jeśli zależy Ci na specyficznym działaniu platformy trzeba zainwestować w programistów, designerów, infrastrukturę technologiczną, a później jeszcze utrzymanie i rozwój. Ponadto, warto uwzględnić koszty związane z marketingiem, prawnymi regulacjami, a jeśli nie chcesz sam zarządzać platformą musisz także przeszkolić personel, który będzie odpowiedzialny za obsługę platformy.
Mając własną platformę, przejmujesz odpowiedzialność za wszystko, w tym aktualizacje, naprawy błędów, bezpieczeństwo i zgodność z przepisami (np. RODO). W przypadku dużej platformy bez odpowiedniego zespołu IT może to być wyzwanie. Dodatkowo, dostosowanie infrastruktury do rosnących potrzeb użytkowników to kolejny aspekt, który wymaga stałego monitorowania i optymalizacji. Konieczne jest również dbanie o regularną archiwizację danych oraz utrzymanie wysokiej dostępności usług, a więc koszty serwerów i personelu szybko reagującego na awarie. Wszystkie te elementy składają się na kompleksowe zarządzanie technicznym aspektem prowadzenia platformy, co wymaga zarówno zasobów finansowych, jak i eksperckiej wiedzy oraz doświadczenia.
Stworzenie platformy od podstaw, która ma być wyposażona w nietypowe funkcjonalności to proces, który może zająć dużo czasu, a wdrażanie nowych funkcji czy poprawek bywa długotrwałe. Niekiedy konieczne jest przeprowadzenie dokładnych testów oraz analiz, aby upewnić się, że wszystko działa prawidłowo. Ponadto, każde rozwiązanie techniczne wymaga regularnej konserwacji i aktualizacji, co również stanowi istotny element całego procesu.
Gotowe platformy często oferują pomoc techniczną oraz gotowe rozwiązania problemów. Własna platforma oznacza, że musisz samodzielnie radzić sobie z wszelkimi trudnościami. Dodatkowo, koszty utrzymania i rozwoju autorskiego rozwiązania mogą być znacząco wyższe, a także wymagać zatrudnienia specjalistów, którzy będą w stanie sprostać technicznym wyzwaniom. Choć korzystanie z SaaS może wiązać się z miesięcznymi opłatami, to jednak daje pewność szybkiego dostępu do aktualizacji, zabezpieczeń i wsparcia technicznego, którego często brak w przypadku własnych rozwiązań.
To jedna z istotnych trudności, jakie napotkasz przy budowie własnej platformy. Integracja zewnętrznych narzędzi i systemów, takich jak systemy płatności, CRM, narzędzia do e-mail marketingu, magazyny danych czy analityka – to wszystko wymaga zaawansowanej wiedzy technicznej oraz czasu na dopasowanie każdego z tych elementów do unikalnych wymagań Twojej platformy. W przypadku gotowych platform typu SaaS, takie integracje są zazwyczaj wbudowane lub łatwe do wdrożenia – w większości wypadków wystarczy daną funkcjonalność włączyć/wyłączyć.
Kiedy tworzysz platformę od podstaw, każda integracja wymaga indywidualnego podejścia. Na przykład, jeśli chcesz połączyć swój sklep internetowy z mało popularnym CRMem, musisz dostosować API tego systemu do architektury swojej platformy. To samo dotyczy integracji z innymi (mniej popularnymi) aplikacjami biznesowymi.
W świecie IT wszystko zmienia się szybko. Technologie, które dziś są popularne, jutro mogą przestać być wspierane. Trzeba być na bieżąco, żeby uniknąć sytuacji, w której Twoja platforma stanie się przestarzała. Początkowo własna platforma może dobrze działać, ale w miarę rozwoju biznesu online może być trudniejsza do skalowania niż gotowe rozwiązania, które już są zoptymalizowane pod większe obciążenia.
Mam za sobą stworzonych już kilkadziesiąt platform. Jedne mają kilkaset użytkowników, inne kilkadziesiąt tysięcy. Jedne oferują tzw. kursy samograje, inne działają niczym klasyczna szkoła – tyle że online – z zajęciami na żywo. Budowanie własnej platformy kursów online ma sens, jeśli masz unikalną ofertę, klarowny plan na wyróżnienie się na tle konkurencji i strategię monetyzacji.
Jeśli potrafisz stworzyć wartość dla swojej grupy odbiorców i skutecznie do nich dotrzeć, własna platforma kursów online może być opłacalnym przedsięwzięciem.
